Ένα προφητικό και απολαυστικό κείμενο του ψυχοθεραπευτή Αντώνη Ανδρουλιδάκη, απόσπασμα από το βιβλίο του: «Το ελληνικό τραύμα-Κοινωνιο-ψυχολογικές όψεις της ελληνικής κρίσης» (εκδόσεις Νησίδες – Αθήνα 2016).  Απολαύστε το απολαμβάνοντας μια ΙΟΝ Αμυγδάλου ή ΙΟΝ γάλακτος…δικαίωμά σας!!!

Δημήτρης Ναπ.Γ

«#YparxeiAgapi, υποστηρίζει σε άψογα greeklish εδώ και χρόνια η σοκολάτα Lacta, ενώ η ΙΟΝ αμυγδάλου αντιπροτείνει, σχεδόν, εμμονικά, «την πρώτη σου αγάπη και μοναδική!». Τι θαυμάσια «συσκευασία», μα την αλήθεια, για να αποκρύψει την πικρή, «μισητή» γεύση της σοκολάτας για τα παιδιά της Ακτής Ελεφαντοστού – της μεγαλύτερης χώρας παραγωγού κακάο στον κόσμο – που εργάζονται 18 ώρες την ημέρα, τρώνε ελάχιστα και το βράδυ κοιμούνται κλειδωμένα σ’ενα μικρό δωμάτιο. Οι «σκλάβοι της σοκολάτας» #Yparxoun και πρώτα και – δυστυχώς – παντοτινά! 

Μπορούμε άραγε να πιστέψουμε ότι η αγαπητική επίκληση και στις δυο περιπτώσεις είναι τυχαία; Στην πραγματικότητα, σκοπός του διαφημιστικού μηνύματος είναι η απενοχοποίηση της κατανάλωσης, η απολυτοποίησης της πράξης μέσα σ’ενα κλειστό κανόνα «αγαπητικής» συμπεριφοράς, μέσα σε μια καταθλιπτική ομοιομορφία «αγάπης».  Η «συσκευασία» στην πραγματικότητα αφαιρεί εκεί που φαίνεται ότι προσθέτει. Με άλλα λόγια, η ηθικιστική συναισθηματικούρα της «πρώτης αγάπης και παντοτινής» αφήνει ανέγγιχτη – ή και αναπαράγει – την καπιταλιστική βαρβαρότητα στη «σκοτεινή» πλευρά της γης.

Αλλά τι άλλο είναι ο ηθικισμός παρά μια μερικότητα, μια αίρεση, που τονίζει μονάχα ένα μέρος της ζωής, κλείνοντας απ’έξω την καθολικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, ακρωτηριασμένη, θρυμματισμένη και τραυματισμένη;

«Μα είναι δικαίωμά μου να τρώω σοκολάτα!» θα διαμαρτυρηθεί οργισμένα και ο τελευταίος χίπστερ, αραχτός στο chocolate bar που του σύστησε η Athens Voice. «Στα παπάρια μας!» θα απαντούσε, «μιλώντας βρώμικα», δίκαια εξοργισμένος, ο πρώτος πιτσιρικάς στην Ακτή Ελεφαντοστού, αν η φωνή του είχε βέβαια μεγαλύτερη ισχύ από την voice της Athens. Αλλά δεν έχει…

Κάπως έτσι θεμελιώνεται η ατομοκεντρική λογική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προταγματικό αίτημα του «πολιτισμού» της νεωτερικότητας. Κάπως έτσι, παρά το ομολογουμένως ακραίο του σοκολατένιου παραδείγματος, αναδεικνύεται, θεωρητικοποιείται και συστηματοποιείται η νέα ηθική των ατομικών δικαιωμάτων, πάντα ως αίρεση -μέρος του καθόλον ανθρώπου. (…) Είναι ο νέος Μωσαϊκός Δεκάλογος, η νέα καθηκοντολογία του Κάντ, εκφρασμένη από τους σύγχρονους «προφήτες» των Δικαιωμάτων.

Ώσπου βέβαια, πολύ σύντομα, η σχεδόν ψυχαναγκαστική ηθική των Ατομικών Δικαιωμάτων εκπίπτει σε ηθικισμό. Πρόκειται για μια νέα ηθικολογία, μια ηθικοκρατία, που δεν επιτρέπει να πατήσει μύγα στο δικαιωματικό σπαθί κάθε μειονεκτούσας με τον ένα ή άλλο τρόπο κοινωνικής ομάδας. Για κοινωνικές τάξεις, για μειονεκτούσες κοινωνικές τάξεις, για το προλεταριάτο, ούτε κουβέντα. Ο καβγάς είναι για το πάπλωμα. Για το τραπέζι τσιμουδιά.

Με τούτα και με τ’άλλα, ζητήματα όπως το σύμφωνο συμβίωσης των ομοερωτικών συντρόφων, η πρωινή προσευχή στα σχολεία ή το μάθημα των θρησκευτικών, η καύση των νεκρών και ο εν γένει «εκσυγχρονισμός» αναγορεύονται σε κυρίαρχες κοινωνικές προτεραιότητες, ενώ το νέο ιερατείο της θρησκείας των ατομικών δικαιωμάτων παρατηρεί, ελέγχει, διαπιστώνει αποκλίσεις, καταγγέλλει συμπεριφορές, ανιχνεύει ύποπτες σεξιστικές ή αναχρονιστικές σκέψεις, «τρολάρει», μειώνει ή κατακεραυνώνει τους νέους άπιστους του Δικαιωματικού Δόγματος. Πρόκειται σχεδόν για νέα θρησκεία: τον «Δικαιωματισμό»! Γι’αυτό και συγκρούεται αδυσώπητα με τους φανατικούς των άλλων θρησκευτικών δογμάτων και αντιπαραθέτει στην ψυχολογική διαταραχή του κάθε Αμβρόσιου τη δική της, ηθικιστική πάλι, «θεραπεία».

Μάταιa ο Φουκώ θα δηλώνει οργισμένος : «Το πιο εξωφρενικό είναι ότι θεωρήσαμε όλοι πως λέγοντας Ναι στο σεξ, λέγαμε Όχι στην εξουσία».

Μάταια ο Γκυ Ντεμπόρ, είκοσι χρόνια πριν, προειδοποιούσε ότι «οι μελλοντικές εξελίξεις του σύγχρονου καπιταλισμού θα έβρισκαν υποχρεωτικά το μεγαλύτερο ιδεολογικό τους άλλοθι στην καταπολέμηση του ρατσισμού, της ομοφοβίας και του αντι-εκσυγχρονισμού». Εξ’ού, πρόσθετε, σύμφωνα με όσα αναλύει ο Μισεά, αυτός ο «οργίλος νεο-ηθικισμός που ιδιοποιούνται τα σημερινά πρόβατα της ιντελιγκένσιας».  Σύμφωνα, με τον Μισεά, πρόκειται για την επίσημη θρησκεία της Κοινωνίας του Θεάματος»