προδημοσίευση από την εφημερίδα Ρήξη, που κυκλοφορεί το Σάββατο 8/09.

Άλλος ένας κουτοπόνηρος ιδεολογικός εμφύλιος της κυβέρνησης

του Δημήτρη Ναπ.Γιαννάτου

Θυμάμαι τον αείμνηστο καθηγητή μου Βασίλη Φίλια, να μας λέει ότι δε νοείται κοινωνιολόγος να μην μετέρχεται της κλασικής μας παιδεία και να μην γνωρίζει Ιστορία, Οικονομία, Δίκαιο και Γεωγραφία. Αναφερόταν με μια συνθετική ματιά, στο αντικείμενο της Κοινωνιολογίας και στην αναπόφευκτη διασύνδεσή της με βασικά εκπαιδευτικά πεδία.

Αυτή και μόνο η αλληλεπίδραση της σύνθεσης, θα αρκούσε ώστε το Υπουργείο Παιδείας στις πρόσφατες εξαγγελίες του για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, να αναβάθμιζε συνολικά την κλασική παιδεία, χωρίς να μπει στην διαδικασία αντικατάστασης των Λατινικών, από την Κοινωνιολογία. Η ένταξη της Κοινωνιολογίας στα βασικά μαθήματα των ομάδων προσανατολισμού ήταν μια απαραίτητη απόφαση, για μια επιστήμη η οποία είναι η μεθοδική αποτύπωση «του Λόγου της ίδιας κοινωνίας για τον εαυτό της» και μόνο πλούτο μπορεί να προσφέρει σε μια εκπαίδευση όπου η τεχνολογική, οικονομιστική μονομέρεια τείνει να κυριαρχήσει απόλυτα.

Η απόφαση  του Γαβρόγλου, (που εκτός των άλλων, είχε και οικονομικό κριτήριο για τη μη πρόσληψη φιλολόγων που είναι αναγκαίοι), έφερε άλλον έναν ανόητο μικροεμφύλιο εκεί όπου θα υπήρχε μόνο παιδευτική αλληλεπίδραση και συνεργατική επιστημονική κριτική σκέψη. Υπερασπιστές και πολέμιοι, στο λαϊκό και στο επιστημονικό σώμα, κονταροχτυπιούνται ανούσια, ενώ ο ιδεολογικός πολιορκητικός κριός ενάντια στην παιδεία έχει σπάσει ήδη την πόρτα, με προτροπή της κυβέρνησης.

Λατινικά και Κοινωνιολογία θα μπορούσαν να συνυπάρχουν. Ανήκουν στην κλασική παιδεία. Πηγάζουν από την ίδια πηγή της γνώσης. Και εκεί είναι η ιδεολογική πληγή της ψευδοαντιπαράθεσης.

Η απόφαση στηρίζεται στην μικροπολιτική της εξουσίας που ορίζει την εκπαίδευση ως ιδεολογικό εργαλείο της, ως μηχανισμός του κράτους και όχι ως μηχανισμός της πολιτείας και των πολιτών, που παίρνει ένα καθολικό και προπάντων πολιτικό χαρακτήρα. Εντάσσεται στην ίδια λογική απόσυρσης των αρχαίων ελληνικών  και στο μαρασμό της γλώσσας μας από τα σχολεία. Αρχαία ελληνικά και Λατινικά, είναι «νεκρές γλώσσες» για τον Γαβρόγλου και τους οργανικούς διανοούμενους της εξουσίας. Η εισαγωγή μιας κοινωνιολογικής τεχνοκρατίας είναι απαραίτητη ώστε να γίνει το άλμα προς τον «ορθολογισμό και τον εκσυγχρονισμό» της κοινωνίας, όπως εκλιπαρούσε το 2001, ο ….φιλόλογος  καθηγητής του ΕΚΠΑ Γιώργης Γιατρομανωλάκης, σε εισήγησή του με τον προβοκατόρικο τίτλο: «Τι χρείαν έχομεν της κλασικής παιδείας σήμερον», όταν αδυνατούσε να δει, όπως έλεγε, τι ουσιαστικό έφερε στους νεοέλληνες η ασφυκτική διδασκαλία των κλασικών σπουδών.

Αυτό το ευρύτερο θεωρητικό και ιδεολογικό  ρεύμα, απαιτούσε ως τίμημα για την υπαγωγή μας στην προηγμένη Ευρώπη, την θυσία των κλασικών σπουδών, ώστε ο …λογιστής Σημίτης να έφερνε τη χώρα σε μια τάξη, επιτέλους!. Στην ίδια λογική, το μπακαλίστικο «τρείς το λάδι τρείς το ξύδι, έξι το λαδόξυδο», θα ήταν ικανό να αντικαταστήσει τα Μαθηματικά του Πυθαγόρα –  ως κλασική επιστήμη κι αυτή – με το ασπρόμαυρο λογισμικό των υπολογιστών και των πρακτικών οικονομικών πράξεων για να «βρει μια δουλειά το παιδί» στον σκληρό κόσμο του κέρδους και του αδήριτου ορθολογικού αποτελέσματος.

Στην ίδια όχθη, εντέλει, η παρέα αυτή συναντούσε και συμμαχούσε με τους «υπερασπιστές» της Κοινωνιολογίας. Ποιάς Κοινωνιολογίας, όμως; Μα αυτής που ορίζεται ως η επιστήμη του δυτικού Διαφωτισμού, της Γαλλικής επανάστασης και του βιομηχανισμού. Της Κοινωνιολογίας του Γάλλου θετικιστή φιλόσοφου Auguste Comte. Της μετα-κοινωνιολογίας της αποδόμησης του Βέλτσου και των εξ εσπερίας συναδέλφων του και όχι του …κλασικού, διαιώνιου, πρώτου κοινωνιολόγου Αριστοτέλη! Ο οποίος έδωσε την πάντα επίκαιρη και αναγκαία κληρονομία του μέτρου και της αναλογίας, με την οποία αναγάγει τα καθημερινά φαινόμενα, τα «καθ’έκαστα» στα «καθ’όλου», το μέρος στο σύνολο. Καλώντας και προκαλώντας τους σημερινούς κοινωνιολόγους να αυτοπροσδιοριστούν ηθικά ως υποκείμενα  που αντιστέκονται στην συνολική κυριαρχία της επίπεδης παγκόσμιας εκπαίδευσης και επιστήμης, ένα εκ των όπλων της οποίας είναι και αυτός ο νεωτερικός τεχνικός διαχωρισμός τους από την κλασική παιδεία και τις ανάλογες σπουδές. Που προωθεί τον Μπουρντιέ και καταδικάζει στην αφάνεια του Κρίστοφερ Λας, τον Λουίς Μάμφορντ, τον Ελύλ ή τον Μισεά.

Ανούσια η κόντρα, όταν Λατινικά και Κοινωνιολογία, ποτίζονται από την ίδια μεγάλη κοίτη των πολιτισμών, που θεωρούσε τον ίδιο τον βίο του ανθρώπου έναν οργανισμό που το κάθε μέρος του είναι διαλεκτικά και λειτουργικά δεμένο με το άλλο.

Η συνολική απάντηση στις πολιτικές αυτές, είναι η ανάπτυξη ενός κυριολεκτικά λαϊκού κοινωνικού κινήματος, ενάντια στην εκπαίδευση των «εξειδικευμένων αμόρφωτων» και της σαλαμοποίησης του εγκεφάλου των  μαθητών και των υποψήφιων επιστημόνων και όχι η κατασπατάληση πολιτικής ενέργειας,  σε μηδαμινής σημασίας αντιπαραθέσεις ή ακόμα και συντεχνιακές κόντρες.