του Νίκου Παστελάκου

Άκουγα από νήπιο πολύ ραδιόφωνο. Το ραδιόφωνό μας ήταν μάρκας Τελεφούνκεν, ήθελε ένα λεπτό περίπου για να ανάψει, αφού έπρεπε να ζεσταθούν οι λυχνίες. Όταν όμως άναβε και φωτιζόταν το καντράν με πόλεις του κόσμου (Ρώμη, Ραμπάτ, Κάιρο, Παρίσι, Λευκωσία) με μετέφερε νοερά σε όλα αυτά τα μέρη.

Έτσι κοιτάζοντας με μάτια γεμάτα προσμονή το φωτισμένο καντράν του ραδιοφώνου, κάθε πρωί, πίνοντας γάλα βλάχας ζαχαρούχο, ερχόταν η βαθιά και γλυκιά φωνή μέσα από το μεγάλο ραδιόφωνό μας. Άρχιζε το πιάνο με το τραγουδιστικό σήμα της εκπομπής. Ήταν η ώρα της «Θείας Λένας». Καλημέρα σας παιδιά τρα λα λα, σηκωθείτε με χαρά τρα, λα, λα, λα, λα. Η χρυσή ανατολή στη δουλειά μας προσκαλεί…… Η θεία Λένα έλεγε παραμύθια στην Μαρία και τον Κωστάκη, μας γνώριζε την ιστορία του τόπου μας και μπορούσε να απαντήσει σε κάθε απορία μιας κάποιας Ελενίτσας. Πόση χαρά είχα όταν άκουγα το τραγουδάκι με τα τρία γουρουνάκια, τον Χοντρουλό, τον Παχουλό και τον Στρογγυλό και πόση στενοχώρια με έπιανε όταν ακουγόταν το τραγουδάκι του τέλους της εκπομπής…. «Τώρα πέρασε η ώρα φεύγουμε κι εμείς παιδιά κι αύριο την ίδια ώρα θα τα πούμε με χαρά!»

Άκουγα όμως και τα ραδιοφωνικά σήριαλ της εποχής: το Σπίτι των ανέμων με τον δικηγόρο και ντετέκτιβ Λαμπίρη και τη γιαγιά Αννούσκα, το Μείνε κοντά μου αγαπημένη, το Ένα κορίτσι αλλιώτικο από τα άλλα και βεβαίως το θρυλικό Πικρή, μικρή μου αγάπη, με πρωταγωνιστές τον Αλέξη (Στέφανο Ληναίο) και τη Βάνα (Έλλη Φωτίου). Από τα μουσικά ακούσματα που άκουγα στο ραδιόφωνο, με γοήτευε ο Χατζιδάκις, η τραγουδίστρια Γιοβάννα αλλά και το ντουέτο Βογιατζής – Βάνου. Ο πατέρας μου είχε αγοράσει Πικ-απ φορητό PHILIPS (μεγάλη υπόθεση εκείνη την εποχή) και οι πρώτοι μου δίσκοι 45 στροφών, αγορασμένοι από το δισκοπωλείο Μάμπο επί της οδού Πανεπιστημίου στα Χαυτεία, ήταν το «Νιάου νιάου βρε γατούλα», κάτι Πλακιώτικες καντάδες με τους Κορώνη-Φίλανδρο, ελαφρά τραγούδια με την Φραντζέσκα Ιακωβίδου και τα «Επιφάνεια» του Μίκη Θεοδωράκη. Αυτός ο δίσκος σπάνια έμπαινε στο Πικ-απ. Το γιατί ήταν ένα μυστήριο.

Αργότερα μεγαλώνοντας άκουγα τις εκπομπές του Νίκου Μαστοράκη, όπως το “Λεωφορείο η Μελωδία” με ποπ μουσική. Τότε στο μοντέρνο ελληνικό πεντάγραμμο, στα μέσα της χρυσής δεκαετίας του 60, βασιλεύει ο πολύς Τόνι Πινέλλι, οι Φόρμιγξ με το Τζερόνιμο Γιάνκα και οι εκ Θεσσαλονίκης «Ολύμπιανς». Λαϊκό τραγούδι δεν ήξερα τι σημαίνει, δεν είχα ακούσματα. Είχαμε όμως δυο δισκάκια που μου άρεσαν. Ήταν τα τραγούδια «Τα τρένα που φύγαν» και «Κάθε λιμάνι και καημός». Από την ξένη μουσική μου άρεσαν κυρίως Γαλλικά και Ιταλικά τραγούδια που έπαιζε το Ενόπλων. Θυμάμαι χαρακτηριστικά το «Στα σέρα μι μπούτο» του νέγρου Ιταλοαμερικάνου Ρόκυ Ρόμπερτς και το «C’est une poupée» του Μισέλ Πολναρέφ. Γύρω στα 1968 η Ελλάδα κι εγώ μαζί ανακαλύπτουμε τον Δήμο Μούτση, με τη φωνή του φαβοριτοφόρου Σταμάτη Κόκοτα, αλλά και τον Πουλόπουλο το 1969 με τον «Δρόμο» του Μίμη Πλέσσα, που κυριαρχούν στις ραδιοφωνικές διαφημιστικές εκπομπές. Βεβαίως εγώ τον Μίμη Πλέσσα τον γνώριζα. Δηλαδή για να ακριβολογώ, τη φωνή του γνώριζα, αφού παρακολουθούσα συστηματικά το ραδιοφωνικό παιχνίδι γνώσεων που παρουσίαζε, με την ονομασία «Σε 30 δευτερόλεπτα». Στα 1969 επίσης συνέβη κάτι πολύ περίεργο. Κάποιος Σαββόπουλος με μακριά μαλλιά, γυαλιά και μούσι, που τραγουδούσε σε κάποιο «Ροντέο», έβγαλε ένα δίσκο με χίπικο εξώφυλλο και τίτλο «Το Περιβόλι του Τρελού». Από το λίγο που άκουσα στο ραδιόφωνο δεν μου άρεσε. Ούτε η φωνή, ούτε τα τραγούδια. Ηχούσαν αλλόκοτα μέσα μου. Πάντως ένα κομμάτι μου άρεσε πολύ. Ποιό; Μα φυσικά το «Ντιρλαντά»!

1971. Ανακαλύπτουμε τον Νταλάρα με τα τραγούδια του Κουγιουμτζή. Νάτανε το 21. Γκραν σουξέ. Γύρω στα 1972 οι σχέσεις με το ξένο τραγούδι γίνονται πιο ουσιαστικές. Ακούγαμε ερασιτεχνικούς σταθμούς, κάναμε αφιερώσεις, πλουτίζαμε το λεξιλόγιό μας με λέξεις όπως «συχνότητα», «μπρέικ», «σάιν οφφ». Από τους ερασιτέχνες της εποχής θυμάμαι τον Ποπ 22 Βατ, τον Ξένο, τους Σκάιράιντερς….. Καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ακούω τον πρώτο ροκ δίσκο: Ντηπ Περπλ «Ιν Ροκ». 1975. Ο Γιάννης Πετρίδης άρχισε μια εκπομπή στο ραδιόφωνο με τίτλο Ποπ Κλαμπ την οποία παρακολουθούσα φανατικά. Παρακολουθούσα επίσης και το Καλησπέρα κύριε Εντισον του Γιώργου Παπαστεφάνου. Αυτές οι εκπομπές ήταν που μας έμαθαν το καλό τραγούδι σε κάθε μορφή του. Μετά, φοιτητής πια από το 1976 μέχρι το 1980, Χατζιδάκις και Γ΄ Πρόγραμμα, φανατικός ακροατής της Λιλιπούπολης με τον Παπαγάλο, τον Δυστροπόπιγκα, τον Δημοσιογράφο και τον Δήμαρχο Χαρχούδα.

Τελευταίες μου επαφές με ραδιοφωνικές εκπομπές ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 80, το Νύχτα είναι θα περάσει με τη Μαριτίνα Πάσσαρη και τον Χρήστο Βακαλόπουλο. Στην νυχτερινή αυτή εκπομπή παρέλαυναν όλα τα είδη της μουσικής από ρεμπέτικο μέχρι σκληρό ροκ. Μετά ήλθε η λεγόμενη ελεύθερη ραδιοφωνία. Που μετεξελίχθηκε σε ιδιωτικό ραδιόφωνο πολιτικό ή αθλητικό με πλέη λιστ μουσική. Το όλο φαινόμενο ήταν απωθητικό για μένα και γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 90, έπαψα να ακούω συστηματικά ραδιόφωνο…….