Ο συγγραφέας Ντόναλντ Μπαρτέλμ, στο σύντομο μυθιστόρημά του, η Χιονάτη (Snow White), το 1967, παρωδούσε την ανώτερη μάθηση του νέου μοντέρνου πνεύματος όταν το κεντρικό πρόσωπο του κειμενου παρουσιαζόταν ως μια συνηθισμένη νεαρά που διψά για εμπειρίες. Εμπειρίες ανάλογες με αυτές που θα τύχαιναν σε μια πριγκίπισσα του παραμυθιού:

Η εκπαίδευση της «αμερικανίδας» Snow White:

«Απέκτησε τα μόρφωσή της στο κολέγιο Μπήβερ. Σπούδασε Η μοντέρνα γυναίκα, τα προνόμια και οι ευθύνες της: η φύση και η τροφή των γυναικών και το τι αντιπροσωπεύουν, στην εξέλιξη και στην ιστορία, μαζί και οικοκυρικά, ανατροφή παιδιών, ειρηνοποιοί ρόλοι, θεραπεία και αφοσίωση, και το πως αυτά συντελούν στον επανεξανθρωπισμό του σημερινού κόσμου. Κατόπιν σπούδασε Κλασική κιθάρα Ι, χρησιμοποιώντας τις μεθόδους και τεχνικές των Σορ, Ταρέγγα, Σεγκόβια, κ.α. Κατόπιν σπούδασε Άγγλους ρομαντικούς ποιητές ΙΙ: Σέλευ, Μπαύρον, Κήτς. Κατόπιν σπούδασε Θεωρητικά θεμέλια της ψυχολογίας: νους, συνείδηση, ασυνείδητο, προσωπικότητα, ο εαυτός, διαροσωπικές σχέσεις, ψυχοσεξουαλικές νόρμες, κοινωνικά παιχνίδια, ομάδες, προσαρμογή, σύγκρουση, εξουσία, εξατομίκευση, ενσωμάτωση και ψυχική υγεία. Κατόπιν σπούδασε Ελαιογραφία Ι, έχοντας στο πρώτο μάθημα, όπως της ζητήθηκε, Ανοιχτό κίτρινο καδμίου, Μεσαίο κίτρινο καδμίου, Ανοιχτό κόκκινο καδμίου, Αλιζαρίν κρεμεζί, μπλέ ουλτραμαρίν, Μπλέ κοβαλτίου, Βιριντιάν, Μαύρο ελεφαντοστού, Ακατέργαστη όμπρα, κίτρινη ώχρα, καμένη σιένα, λευκό. Κατόπιν σπούδασε Προσωπικοί πόροι Ι και ΙΙ: αυτοαξιολόγηση, ανάπτυξη του θάρρους να αποκρινόμαστε στο περιβάλλον, άνοιγμα και χρήση του νου, ατομική εμπειρία, εκγύμναση, η χρήση του χρόνου, ώριμος επανορισμός των στόχων, σχέδια δράσης. Κατόπιν σπούδασε Ρεαλισμό και ιδεαλισμό στο σύγχρονο ιταλικό μυθιστόρημα: Παλατσέσι, Μπρανκάτι, Μπιλέντσι, Πρατολίνι, Μοράβια, Παβέζε, Λέβι, Σιλόνε, Μπέρτο, Κασόλα, Γκίνσμπουργκ, Μαλαπάρτε, Καλβίνο, Γκάντα, Μπασάνι, Λαντόλφι. Κατόπιν σπούδασε…-»

Ο κοινωνιολόγος Κρίστοφερ Λας, βλέπει στην παρωδία του Μπαρτέλμ, την ίδια την παρωδία της σύγχρονης καταναλωτικής εκπαίδευσης. Η οποία προσφέρει την ψευδαίσθηση ότι τη βαθιά κατανόηση και την πρακτική γνώση της ζωής που παλιότερα μεταδίδονταν οργανικά στα μέλη της κοινότητας, θα μπορούσε τώρα να προσφέρει το σωστό εκπαιδευτικό εμπόρευμα.

Για τον Λας, «ο άμυαλος εκλεκτισμός της εκπαίδευσης της Χιονάτης, αντανακλά το χάος της σημερινής ζωής και την ανορθολογική προσδοκία ότι οι φοιτητές θα κατακτήσουν μόνοι τους τη διανοητική συνοχή που δεν μπορούν πια να τους δώσουν οι καθηγητές τους». Ως απάντηση για την αδυναμία διδασκαλικής μύησης στα μυστικά της πραγματικής ζωής, το πανεπιστήμιο «έχει κόψει όλη την εμπειρία σε μερίδες, σε κύκλους μαθημάτων -μια μαγειρική εικόνα κατάλληλη για το υποβαστάζον ιδεώδες της διαφωτισμένης κατανάλωσης».

Και έτσι η «ανώτερη εκπαίδευση», «το μόνο που αφήνει στην τύχη είναι η ανώτερη γνώση». 

Δημήτρης Ναπ.Γ