Οι απόψεις του ψυχίατρου Φελίξ Γκουαταρί, για τα όρια των κοινωνικών κινημάτων στην εποχή του ενσωματωμένου μεταβιομηχανικού καπιταλισμού, δε σημαίνει ότι απορρίπτουμε τα κινήματα. Επισημαίνει, ότι το περιεχόμενο των κινημάτων δεν είναι ποσοτικό και σωρευτικό (όσο πιο πολλά, τόσο πιο καλά), αλλά χρειάζεται να συνδέεται με ένα ευρύτερο και ανώτερο πολιτικό σχέδιο μετασχηματισμού. Σε κάθε άλλη, περίπτωση η ιστορία έδειξε, ότι το ίδιο το εμπορευματικό και θεαματικό σύστημα, θα απαντήσει στην δράση των κινημάτων, με μια αντίδραση και εντέλει με την λειτουργική ενσωμάτωσή τους και την προσήλωση στον «ιερό» στόχο του εμπλουτισμού και της αναπαραγωγής της εμπορευματικής κυριαρχίας του.

«…Η λογική δράση-αντίδραση είναι η λογική πάνω στην οποία στηρίχτηκε το εργατικό κίνημα από την εποχή του Λένιν και ακόμα νωρίτερα. Ο κόσμος θ’αντιδράσει. Σίγουρα όμως ο παγκόσμιος ενσωματωμένος καπιταλισμός, οι εξουσίες, θ’αντιδράσουν στην αντίδραση. Κάποια μέρα θα μας σερβίρουν ένα νόμο για τις καταλήψεις… Πιστεύω ότι ο παγκόσμιος ενσωματωμένος καπιταλισμός έχει μια μεγάλη ικανότητα να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα.

Πιστεύω ότι οι ελίτ που βρίσκονται στην εξουσία θα έχουν όλο και πιο συχνά να κάνουν με τέτοιας φύσης προβληματικές. Και σήμερα βλέπουμε ότι σε σχέση με το πρόβλημα της οικολογίας, για παράδειγμα, όχι μόνο απαντούν μέσα στα πλαίσια της σχέσης δράση – αντίδραση. αλλά η οικολογία στη Γαλλία μεταβάλλεται αυτή τη στιγμή σε μια από τις κυριότερες βιομηχανίες. Οι οικολόγοι δεν είναι πια απλά ένα κίνημα διαμαρτυρίας, είναι ένα επάγγελμα του μέλλοντος. 

Ζήτω οι φεμινίστριες, ζήτω η εναλλακτική ψυχιατρική! Ιδού τα επαγγέλματα του μέλλοντος, γίνετε όλοι αμφισβητίες! Να λοιπόν γιατί δεν πιστεύω τόσο στη σωρευτική δυνατότητα του φαινομένου δράση-αντίδραση, στη συσσώρευση των συστημάτων αντίδρασης. 

(…) Όσο αυτά τα κοινωνικά κινήματα παραμένουν απλές απαντήσεις, θα εξακολουθούν να είναι απολύτως αφομοιώσιμα. 

(…) Έχουμε, αν θέλετε, αυτό το παράδοξο, που εκφράστηκε ιστορικά, με δραματικό τρόπο, στην Ιταλία. Έχουμε δηλαδή το σύνολο των κοινωνικών κινημάτων που αναπτύχθηκαν στο λεγόμενο χώρο της αυτονομίας με μια τέτοια ζωτικότητα από την οποία επωφελήθηκε ο ιταλικός καπιταλισμός. Γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως αν ο ιταλικός καπιταλισμός παραμένει ένας από τους δυναμικότερους στην Ευρώπη, αυτό είναι συνέπεια των δομών της υπόγειας οικονομίας».

απόσπασμα από το βιβλίο:  «Μοριακή επανάσταση»-Φελίξ Γκουαταρί – Εκδόσεις Κομμούνα-1982

Δημήτρης Ναπ.Γ