«Αγάπη που σε λένε 14» και «Η γυναίκα της Ηπείρου» – Ηλίας Κωνσταντίνου

Η ψυχογεωγραφία του Έρωτα, των ελληνικών τόπων και της μνήμης

Έναν φίλο, δεν τον ξεχνάς για δυο λόγους, είτε επειδή σε «πούλησε», είτε επειδή δεν σε «ξεπούλησε». Στην πραγματικότητα όχι εσένα, αλλά ένα σύστημα συναιθημάτων, σκέψης και βίου, εντός του οποίου παρά τις αντιφάσεις της ζωής μας, επιμένουμε να το πιστεύουμε και να το νιώθουμε σαν την ζεστή αγκαλιά του μεσοκαλόκαιρου της πατρίδας μας. Με τον ήλιο που σπάει την πέτρα και σμιλεύει τον διονυσιακό έρωτα και την ζωοδότρα ορμή του Πάνα για την Φύση και το πρόσωπο των εραστών που σμίγουν κάτω από το ίδιο φώς του τόπου μας. Έτσι όπως το ύμνησε ο Αλέξης Δαμιανός στα λόγια και στα έργα του.

Γιατί στην ποίηση του παλιού φίλου μου, ο έρωτας των ανθρώπων είναι κεντημένος με τόπους. Από την αγαπημένη πόλη, στην Πατησίων και τα εφηβικά καλοκαίρια των διακοπών σε πλακόστρωτα σοκάκια, το ερωτικό πάλεμα σε μια ακτή της Αττικής μέχρι την ενήλικη αναζήτηση της…ερωμένης μνήμης στην γενέθλια γη της. Έχετε σκεφτεί ότι όταν ερωτευόμαστε τους συντρόφους μας ερωτευόμαστε και τους τόπους τους; τα εδαφικά χνάρια που τους διαμόρφωσαν και τους ζύμωσαν γλυκά, ώστε να συναντήσουν τους δικούς μας τόπους; Μα πως αλλιώς θα γνωρίσεις τον Άλλον, την Άλλην, αν δεν τους ψάξεις στους δικούς τους γεννέθλιους δρόμους και μάλιστα μετά από κάποιον χωρισμό, όταν χρειάζεται μεγάθυμο συναίσθημα για να αρχίζεις να ψάξεις εσύ, χωρίς την μικροπρέπεια μιας αυτάρεσκης απόσυρσης στις δικές σου βεβαιότητες; αν δε τους ψάξεις, στην ίδια φύση που «βαφτίστηκαν», «πάλεψαν» με την οικογενειακή φωλιά για να πετάξουν, λούστηκαν στο φώς της και δάκρυσαν στην βροχή της;

«τον ύπνο τον διώχνει η βροχή..

ο έρωτας καίει και εξατμίζει τις στάλες της…»

Στην «Γυναίκα της Ηπείρου», το μέρος συνάντησης είναι μια επιτακτική ανάγκη του εραστή που γίνεται ουσία, γεωγραφία και για τους δυο. Είναι μια ολόκληρη μετουσίωση του πάθους και του πόνου στην «σκληρή», μα τόσο φιλόξενη ηπειρωτική γη, που δροσίζεται αιώνες τώρα από έναν Ιόνιο γαλάζιο έρωτα.               Το παράδοξο του ερωτικού δαίμονα…δεν θέλω να σε ξαναδω, γιατί αναπνέουμε τον ίδιο πνιγηρό αέρα της πόλης…γι’αυτό φεύγω για να λυτρωθώ…πηγαίνοντας στα μέρη που…γεννήθηκες. Η δύναμη και η πανδαισία που δημιουργεί στον ψυχισμό μας  η απόφαση να μην αποφύγουμε το τραύμα μας, το οποίο εμπεριέχει τα υλικά της γιατρειάς μας. Ότι σε πλήγωσε, αυτό μπορεί και να σε γιατρέψει!

«η πόλη έχει γίνει ένα μικρό πνιγηρό χωριό..

δεν χωράω..

δεν μπορώ να αναπνέω τον ίδιο αέρα μαζί σου..

έτσι δεν θα σε γνωρίσω απ’την αρχή..

πρέπει να φύγω μακριά..

Στα μέρη που γεννήθηκες..»

Χρειάζεται να αδειάσει η ψυχή σου και η οργή σου, για να κατασταλάξει η αγάπη. Η Νεκρόπολη της ψυχής… «Νεκρόπολη η ψυχή..ορμώ με φόρα, χτυπώ, χτυπιέμαι, γεμίζω αίματα από πληγές, αμυχές που δεν κλείνουν μα δεν πονούν κιόλας…». Πρέπει να μείνουμε πολύ μόνοι με την ψυχή μας, φίλε, για να ξανασυναντήσουμε τους άλλους. Και όταν οι Άλλοι έρθουν, τελικά, όταν η γυναίκα της Ηπείρου προσκαλεστεί στον τόπο της από την θέληση του Άλλου, τότε ξαναγιεννιέται ο Έρωτας που θέλει πάντα έδαφος και γη και υλοποιείται σε μικρές, καθημερινές πράξεις αγάπης. Το γενεόγραμμα της σχέσης μας, της ιστορίας μας, που ξεκινά πάντα από το παρελθόν…!

Η θεογονία-κοσμογονία του Ησιόδου, που γίνεται, στα δικά μου μάτια, κοσμογονία του Έρωτα, στην ποίηση του παλιού συμμαθητή.

«ἤτοι μὲν πρώτιστα Χάος γένετ’· αὐτὰρ ἔπειτα Γαῖ‘ εὐρύστερνος, πάντων ἕδος ἀσφαλὲς αἰεὶ ἀθανάτων οἳ ἔχουσι κάρη νιφόεντος Ὀλύμπου, Τάρταρά τ’ ἠερόεντα μυχῷ χθονὸς εὐρυοδείης, ἠδ’ Ἔρος, ὃς κάλλιστος ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι, λυσιμελής, πάντων τε θεῶν πάντων τ’ ἀνθρώπων δάμναται ἐν στήθεσσι νόον καὶ ἐπίφρονα βουλήν.» (Ησιόδου Θεογονία)

Εν αρχήν ην το Χάος (της σχέσης), που μας τυφλώνει, που χανόμαστε στο φωτεινό σκοτάδι της…κι έπειτα που θέλουμε ένα «έδαφος», μια Γή ευρύστερνη, για να μην διαλυθούμε, για να ωριμάσουμε με τους καρπούς της, για να έρθει, τότε ο Έρωτας, που μας λύνει τα μέλη και μας κάνει να είμαστε ερωτευμένοι με τον Άλλον/η, με τα πάντα, με την ζωή!

Ο φίλος μου στο «Αγάπη που σε λένε 14», απενοχοποιεί το παρελθόν. Πιστός στο ραντεβού του και με την δική μου ματιά. Σε ένα μοντέλο ζωής που αποφεύγει να «πιεί» το παρελθόν, όπως οι μοναχικές περιπλανήσεις του φίλου μου στα μπαρ της ψυχής του και της πόλης και επιτακτικά σου ζητά να «μιλάς μόνο για το μέλλον». Μα το μέλλον δεν έρχεται επειδή αποστρέφεσαι και θάβεις το παρελθόν, αλλά εξερευνώντας όλα τα στοιχειά, τους δαίμονες της ψυχής σου, αποκαθιστώντας τη Μνήμη. Αλλιώς, έχεις απλά αναμνήσεις, δηλαδή, αναμασήματα! Ο συμμαθητής μου μιλά για μνήμη. Για ρίζα, δηλαδή, το ερωτικό βάθρο για το μέλλον!

Έτσι, το 14, παίρνει χυμούς και ζωή. Δε μένει ένας απλός αριθμός, άγουρου έρωτα. Αλλά ένα ολόκληρο ραντεβού ολικής μνήμης που χωρά ένα σωρό ανθρώπους και αντικείμενα. Είναι μια ολόκληρη μυθολογία της εφηβικής μας ζωής, λατρεμένη, μυθοποιημένη, ίσως, αλλά τόσο ζωντανή, ώστε να δώσει σ’ενα αριθμό, την συνέχεια της ζωής, την συνέχιση της…ιστορίας!

«υπάρχει λόγος που γράφουμε,

υπάρχει λόγος που διαβάζουμε,

υπάρχει λόγος που ζούμε..

αλλά κάποιοι δεν το αντιλαμβάνονται

και πετάνε τη ζωή σαν μια σακούλα σκουπίδια..»

Υπάρχει λόγος, σοβαρός, Ερωτικός, φίλε μου! Άλλωστε, «όμοιος ομοίω αεί πελάζει» (ο όμοιος τον όμοιο πάντα πλησιάζει)!

Δημήτρης Ναπ.Γ