Εντέλει, οι Γιάπηδες δεν ήταν χίππυς που ξεστράτισαν, αλλά τα «προϊόντα» μιας προδιαγεγραμμένης πορείας.

Ήδη από τη δεκαετία του ΄70, ο αιρετικός Αμερικανός Στοχαστής Λουίς Μάμφορντ, αμφισβητώντας τόσο τον μύθο της τεχνολογίας, όσο και τη μαζική κουλτούρα, έθετε ουσιαστικούς προβληματισμούς για τον «ελευθεριακό» χαρακτήρα των εκδηλώσεων αντικουλτούρας των νέων του ΄60. Το πολύπλευρο αυτό κίνημα αποτέλεσε πραγματικά τομή στην ιστορία και είναι μόνο εκείνη η πλευρά της νεανικής μαζικής αντικουλτούρας που γεννά τις περισσότερες στρεβλώσεις. Γιατί ενώ στην εποχή της, οδήγησε στη χειραφέτηση από τον αυταρχισμό κάθε μορφής, την ίδια στιγμή κουβαλούσε ήδη το «γονιδίωμα» ενός ναρκισσιστικού υποκειμένου, ενός ατομικισμού που επιτάχυνε την θεαματική και εμπορευματική κυριαρχία του καπιταλισμού και μάλιστα το πολλαπλασιάζει και σήμερα, παρόλο που μπορεί να ενδύεται «αντισυμβατικά» ρούχα. Η διαβρωτική ενσωμάτωση από το σύστημα βρήκε πρόσφορο έδαφος.

Ο Μάμφορντ, ανήκει κατ’εμέ στην γενιά των αμφισβητιών που συνειδητοποίησαν τις αντιφάσεις της σύγχρονης κουλτούρας του καπιταλισμού και προσπάθησαν να βρουν μιαν απελευθερωτική διέξοδο, μακρυά από «κολλήματα» και εύκολες παραδοχές «αλήθειας». Έτσι «συναντά» τον Κρίστοφερ Λας, τον Καστοριάδη, τους μεταμαρξιστές της Σχολής της Φραγκφούρτης, τον Κώστα Παπαιωάννου, τον Παζολίνι, τον ύστερο Γκύ Ντεμπόρ, τον Ζακ Ελλύλ, εσχάτως τον Ζαν Κλώντ Μισεά και τόσους άλλους. Ευφυείς στοχαστές που «αποδομούν» έννοιες, συμπεριφορές  και πολιτικές οι οποίες ενώ αρχικά, μπορεί να αποδομούσαν την μαζική κουλτούρα και τον εμπορευματικό καταναγκασμό, στην πορεία οικοδομούν την κυριαρχία της καπιταλιστικής θεαματικής κοινωνίας.

Ας διαβάσουμε, λοιπόν, τι έλεγε, στο βιβλίο του. «Ο μύθος της μηχανής/Β΄μέρος – το πεντάγωνο της Ισχύος»:

«Μαζική κινητοποίηση της νεολαίας

Παρά την καλώς θεμελιωμένη ανικανοποίηση της νεώτερης γενιάς με τη ζωή που προσφέρει η τεράστια αφθονία της μεγατεχνικής κοινωνίας, ο τρόπος εξέγερσής τους δείχνει πάρα πολύ συχνά ότι το Σύστημα Ισχύος τους έχει ακόμα υπό τον έλεγχό του : και αυτοί εκλαμβάνουν εσφαλμένα τη νωθρότητα για απραξία και την ανευθυνότητα για απελευθέρωση. Το λεγόμενο φεστιβάλ Γούντστοκ δεν ήταν αυθόρμητη έκφραση της χαρούμενης νεολαίας, αλλά ένα αυστηρά χρηματικώς κερδοφόρο εγχείρημα, πονηρά υπολογισμένο για να εκμεταλλευτεί την εξέγερση, την τυφλή λατρεία και τις ψευδαισθήσεις τους. Η επιτυχία του Φεστιβάλ βασίστηκε στην οιονεί τροπισμική έλξη που ασκούν οι τραγουδιστές και τα γκρουπ με τα «Μεγάλα ονόματα», είδωλα που λαμβάνουν κολοσσιαία ποσά στις προσωπικές τους εμφανίσεις και από την πώληση δίσκων και κινηματογραφικών ταινιών.

Με την μαζική κινητοποίηση ιδιωτικών αυτοκινήτων και λεωφορείων, την καθ’οδόν κυκλοφοριακή συμφόρηση και τη ρύπανση του περιβάλλοντος σε μεγάλη κλίμακα, το Φεστιβάλ του Γούντστοκ, αντικατόπτρισε και μάλιστα πολύ μεγέθυνε τα χειρότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συστήματος το οποίο πολλοί νέοι εξεγερμένοι δηλώνουν ότι απορρίπτουν και θέλουν αν καταστρέψουν. 

Το μόνο θετικό επίτευγμα αυτής της μαζικής κινητοποίησης ήταν, φαινομενικά, η θερμή αίσθηση ακαριαίας φιλίας που παρήγαγε η στενή σωματική επαφή εκατό χιλιάδων σωμάτων που επέπλεαν στην αχλύ και τη ζάλη του χόρτου. Η σημερινή μας μαζόφρονη, υπερπειθαρχημένη, αποπροσωποποιημένη κουλτούρα δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από μια τέτοια αντίδραση – εξ ίσου μ’αυτήν πειθαρχημένη, εξ ίσου αποπροσωποποιημένη, εξ ίσου υπό εξωτερικό έλεγχο. Τι είναι αυτό, αν όχι το Αρνητικό Σύμπλεγμα Ισχύος, που είναι συνδεδεμένο με αόρατα ηλεκτρόδια με το ίδιο κέντρο χρήματος-απόλαυσης;» 

Δημήτρης Ναπ.Γ