Από την απεριόριστη πίστη στην εξέλιξη του ανθρώπου στην κατάργηση του ανθρώπου

Αντιμέτωπη με τον ίδιο τον εαυτό της, η αριστερή και δεξιά ιδεολογία της απεριόριστης «προόδου» του ανθρώπου, προετοιμάζει την απάντησή της. Η ιδεολογία και κοσμοθεωρία του Τρανσουμανισμού (Transhumanism), έρχεται να λύσει τα αδιέξοδα του Ουμανισμού, που η στρεβλή εφαρμογή του Διαφωτισμού, ως εγωκεντρικού εργαλείου ανάπτυξης των ανθρώπινων κοινωνιών, δημιούργησε.

Η  ουσία του τρανσουμανισμού περιλαμβάνει την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι οφείλουν να συνεχίσουν να εξελίσσονται προς όλες τις δυνατές κατευθύνσεις τους, με την τεχνολογία και την επιστήμη. Το ανθρώπινο ον είναι θαυμαστό, όμως δεν είναι τέλειο, επομένως η ανθρώπινη μοίρα μπορεί ν’αλλάξει με νέες επιστημονικές μεθόδους και να «δημιουργήσει» τον …επαυξημένο άνθρωπο. Τον άνθρωπο που «προσθέτει» στη φύση του, που επαυξάνει τις αντοχές του και το μέλλον του, με νέες τεχνικές μεθόδους. Το κύβοργον(cyborg) η σύνδεση και σύνθεση ανθρώπου και μηχανής, που σε μια πρώτη μοντέρνα εποχή είναι τα …γυαλιά, το ακουστικό για τους βαρήκοους ή η τεχνητή καρδιά, σε μια ιλιγγιώδη επιτάχυνση θα είναι ο μηχανοποιημένος άνθρωπος ή το ανθρωποειδές αντίγραφο του ανθρώπου(ρέπλικα). Ο Robin Hanson όριζε τον τρανσουμανισμό, ως την αλλαγή του ίδιου του ανθρώπου ως μη-ανθρώπου :  «Ο τρανσουμανισμός είναι η ιδέα ότι οι νέες τεχνολογίες κατά πάσα πιθανότητα θα αλλάξουν τόσο πολύ τον κόσμο τους επόμενους ένα ή δύο αιώνες, ώστε οι απόγονοί μας από πολλές πλευρές δεν θα είναι πλέον «άνθρωποι»«

Η νοηματοδότηση του ανθρώπου στον …νεωτερικό Διαφωτισμό, οριζόταν από την εγκαθίδρυση του ατόμου στο κέντρο του κόσμου και της φιλοσοφίας, με έναν τρόπο που οριζόταν όμως από τον μηδενισμό του Θεού και τον μηδενισμό της Ομάδας (ως συνεταιρισμός ατόμων – κατά Θοωδωρή Ζιάκα). Στο μεταμοντέρνο άτομο, ο μηδενισμός «προοδεύει» ακόμα πιο πολύ και μηδενίζει το ίδιο το άτομο ως προσωπικότητα και ως ανθρώπινη πεπερασμένη ύπαρξη. Η απεριόριστη πίστη στην Τεχνική ως νέο κοσμοσύστημα, εγκαθιδρύει τη νέα θρησκεία του «μετανθρώπου», στη θέση του «Θεανθρώπου» που με τόσο ζήλο η ατομικιστική ουσία της νεωτερικής και μετανεωτερικής «φιλοσοφίας», φρόντισε να εξαφανίσει.

Η πιο εξτρεμιστική και εξατομικευμένη μορφή τρανσουμανισμού, είναι ο εξτροπιανισμός(Extropianism). H εξτροπία είναι το αντίθετο της εντροπίας, του θερμικού θανάτου του σύμπαντος, σύμφωνα με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής. Οι βασικές αντιλήψεις των εξτροπιανιστών είναι:

Επέκταση χωρίς όρια: μεγέθυνση, επέκταση, απεριόριστη εξέλιξη στα πάντα, ανεξάντλητος μέσος όρος ζωής, κ.α. Διαρκής υπέρβαση των εμποδίων και ορίων στην αυτοπραγμάτωση και την αυτοανάπτυξη.

Αυτομεταμόρφωση: Συνεχής αυτοβελτίωση σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ζωής. Υπευθυνότητα και πειραματισμός. Βιολογική και νευρολογική επαύξηση.

Δυναμική αισιοδοξία: Τροφοδότηση της δυναμικής δράσης με θετικές προσδοκίες. Υιοθέτηση μιας ορθολογικής, έμπρακτης αισιοδοξίας, που απορρίπτει τόσο την τυφλή πίστη όσο και την καθηλωτική απαισιοδοξία.

Νοήμων τεχνολογία: Δημιουργική εφαρμογή της επιστήμης και της τεχνολογίας για την υπέρβαση των “φυσικών” ορίων, που μας επιβάλλει η βιολογική μας κληρονομιά, η κουλτούρα μας και το περιβάλλον.

Αυθόρμητη τάξη: Υποστήριξη αποκεντρωτικών και εθελοντικών διαδικασιών κοινωνικού συντονισμού. Υιοθέτηση της ανεκτικότητας, της πολυμορφίας, της μακροπρόθεσμης σκέψης, της προσωπικής υπευθυνότητας και της ατομικής ελευθερίας.

Κι αν σε κάποιους όλα αυτά φαίνονται «αισιόδοξα», όντως μπορεί να είναι. Για όσους δηλαδή, ψάχνουν έναν νέο τεχνο-θεό, για να γαληνέψει την φυσιολογική υπαρξιακή τους αγωνία, ποντάροντας στην αθανασία μέσω ενός «απανθρωπισμού». Ή για όσους τους ενδιαφέρει η συστημική απεριόριστη εξέλιξη των έμβιων όντων, αδιαφορώντας για την ουσία, το περιεχόμενο και το αποτέλεσμα της «μεταμόρφωσης», αρκεί να δικαιωθεί η θεωρία. Άσχετα αν ο νέος ανθρωπολογικός τύπος, ζει στις δυστοπίες που περιέγραψε εκπληκτικά ο σκηνοθέτης Ρίντλευ Σκοτ, στο Blade Runner.

Η υπερβολή του Ουμανισμού ως τρανσουμανσιμού, είναι ένας υπερουμανισμός που εντέλει καταργεί τον ίδιο τον άνθρωπο. Όσο για τις επιλογές μας, θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο…!

Δημήτρης Ναπ.Γ