Αν θέλαμε συμβολικά να ορίσουμε μια χρονική στιγμή που ο Διαφωτισμός εκτρέπεται σε κυριαρχική εκδοχή της Τεχνικής και της χρησιμοθηρικής επιστήμης, είναι όταν ο Φράνσις Μπέικον, αναφωνεί : «Η γνώση είναι δύναμη». Όπου δύναμη, ισχύς και κυριαρχία, δηλαδή εξουσία. Η «γνώση» είναι Εξουσία. Η λυτρωτική αναζήτηση του Διαφωτισμού, για την απαλλαγή από τη δεισιδαιμονία και το Παλαιό καθεστώς, συν-υπήρχε με το νέο εξουσιαστικό μανδύα της «απόλυτης» γνώσης και επιστημονικής «αλήθειας». Και η «γνώση της εξουσίας» δε γνωρίζει όρια και όρους. Η υποδούλωση του ανθρώπου και της φύσης δε μπορεί να αποτελέσει ηθικό ή πνευματικό ανάχωμα στην «απόλυτη» απελευθέρωση του ανθρώπινου πνεύματος, που προωθεί την εξουσία και τη δύναμη στα άκρα. Η ισχύς και η συγκεκριμένη γνώση είναι συνώνυμες. Η ισχύς και η ιεραρχία τους.

Το ζήτημα της «γνώσης» για τον Μπέικον, όπως και για τον Λούθηρο και το προτεσταντικό καπιταλιστικό πνεύμα, είναι απόλυτα χρησιμοθηρικό και κερδοσκοπικό. Η απλή ικανοποίηση και «πληρότητα» που παρέχεται από τη γνώση είναι πολυτέλεια. Δεν είναι η αλήθεια, αλλά η «λειτουργία» της γνώσης. Ο ποσοτικός αποτελεσματικός τρόπος ενέργειας, ώστε να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή το…κέρδος. Δεν μας ενδιαφέρει η αιτία και το νόημα ή η ρίζα του φαινομένου, αλλά ο τύπος που τον οικοδομεί, ο κανόνας που τον ορίζει και η πιθανότητα που τον γεννάει ή τον επαναλαμβάνει. Η εργαλειακή αυτή, εκτροπή του Διαφωτισμού, όργωσε το εύφορο έδαφος για την απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση και τον εαυτό του. Εύφορο έδαφος για την «δεξιά» και «αριστερή» εκμετάλλευση της γνώσης των ανθρώπινων πλασμάτων, ώστε να μπορεί να τα χειραγωγεί  προς όφελος της εξουσίας και της ιεραρχίας της.

Δημ.Ναπ.Γ