«Η φορολογία πρέπει να είναι δίκαιη, σήμερα έχουμε μια υπερφορολόγηση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών με τον απαράδεκτο φόρο ιδιοκτησίας που πλήττει κυρίως τη λαϊκή κατοικία» δήλωσε στο Κόκκινο ο Γ. Μηλιός αναλύοντας τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τη φορολογία.  Τόνισε πως ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει η φορολόγηση να επικεντρωθεί στον φόρο εισοδήματος με συντελεστές σε ένα αυστηρό, σταθερό, διαφανές και δίκαιο σύστημα με το οποίο θα ελαφρυνθούν τα χαμηλά εισοδήματα και θα επιβαρυνθούν τα μεγαλύτερα» 

Οικονομικά δεν έχω σπουδάσει και με τις οικονομικές στρατηγικές της… επανάστασης (sic) είχα μια επιδερμική σχέση τόση όσo για να κατανοώ τις πτυχές του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Ο… κόκκινος «ταξικός» καθηγητής σίγουρα γνωρίζει όλες τις επαναστατικές πτυχές των αριθμών, καλύτερα από εμάς τους ταπεινούς. Ζώντας όμως στην Ελλάδα τα τελευταία 46 χρόνια, νομίζω ότι εμπειρικά έχω βιώσει ( όπως και όλοι μας ) τις αντιφάσεις που σκέφτεσαι όταν διαβάζεις την παραπάνω δήλωση.

Στην Ελλάδα, το μοντέλο ανάπτυξης στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στην οικοδομή και στην ιδιοκτησία γης, ως βασική παραγωγική και εμπορευματική δραστηριότητα.   Αυτό είχε πολλές συνέπειες και παραμέτρους: Μια είναι η συμβολική: αυτή που ενσάρκωνε στις λαϊκές και μικροαστικές τάξεις – τις κατεστραμμένες  από τον πόλεμο, – τον πόθο για να στεγάσουν τα όνειρά και τα παιδιά τους.  Στην παλιά, γαιοκτητική «μεγαλοαστική» τάξη, διαφαινόταν ξανά η έναρξη της οικονομικής διαδικασίας, μέσα από το πρότυπο που ήξεραν, δηλαδή απόκτηση τίτλων ιδιοκτησίας ακινήτων και την απομύζηση της παραδοσιακής γαιοπροσόδου στα δεδομένα της νέας εποχής.

Στο οικονομικό επίπεδο, η κεφαλαιοκρατική μηχανή ανάπτυξης στηρίχτηκε στην ανοικοδόμηση υποδομών και κατοικιών. Το εξαρτημένο ελληνικό κεφάλαιο, βρήκε τρόπο να επενδύσει τα κεφάλαιά του, σ’ ένα τομέα που είχε ελάχιστο έως καθόλου ανταγωνισμό από το ξένο αφεντικό του, το οποίο ήθελε να φέρνει στην Ελλάδα τις δικές του αποκλειστικές επενδύσεις και προϊόντα σε προνομιακούς τομείς (βιομηχανία, εισαγωγικό εμπόριο καταναλωτικών ειδών, ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, παρακλάδια πολυεθνικών εταιριών, συναρμολόγηση, αυτοκίνητο, κ.α).

Στο επίπεδο της πάλης των τάξεων, η αστική τάξη (εξαρτημένη και παρασιτική από γεννησιμιού της), βρήκε τον τρόπο να ενσωματώσει παρασιτικά και την εργατική τάξη, που στην Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 είχε κύριο πυρήνα του, τους οικοδόμους. Ακόμα, πιο πέρα με την οικοδομή και την ιδιοκτησία(κύρια δια της αντιπαροχής), ενσωμάτωσε τους αριστερούς στην Ελλάδα, που είτε από ανάγκη λόγω καταστολής, είτε από αδύναμη ταξική θέση, έπρεπε να επιβιώσουν ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ή ως ανειδίκευτοι εργάτες-οικοδόμοι, αρχικά και ως εργολάβοι οικοδομών, αργότερα. Μικρο-αφεντικά δηλαδή, αλλά με εργατική  ή/και αριστερή ιδεολογία και παρελθόν, ενσωματωμένοι πια σ’ενα μεταπρατικό και μη-αναπτυξιακό περιβάλλον, «παραγωγικής ανάπτυξης»!

Η επίδραση της πραγματικότητας αυτής, ήταν καθοριστική για τη δομή του ελληνικού καπιταλισμού, σε όλους τους τομείς, συναισθηματικούς, ιδεολογικούς, επιβίωσης ή οικονομικούς-μεγαλοεπενδυτικούς. Ας θυμηθούμε, ότι οι περισσότεροι μεγαλώσαμε με το σλόγκαν : «Κανείς δεν ζημιώθηκε αγοράζοντας γη» ή με το «Οικόπεδα με φως, νερό, τηλέφωνο στα μαγευτικά λιμανάκια της Κερατέας«, κοιτάζοντας τις αναμονές (τα σίδερα στις ταράτσες) που «περίμεναν» τον δεύτερο ή τρίτο όροφο για τα παιδιά και το μαγαζί για το ενοίκιο κάτω από το οικογενειακό τριώροφο.

Παράλληλα, η δομή της ελληνικής οικογένειας ( και το λέω με πολύ αγάπη), ευνοούσε εύκολα την κληρονομιά ακινήτων λόγω του αγροτικού παρελθόντος της, αλλά και της διευρυμένης, από ένα σημείο και μετά, μεσοαστικής δομής της. Από το μικρό πατρικό στο χωριό, του ενός ή και των δύο συζύγων και τις λίγες ρίζες ελιές μέχρι τις μεγάλες κληρονομιές γης και ακινήτων: χωράφια με καλλιέργειες, βοσκότοποι, οικόπεδα, διαμερίσματα στην Αττική, κ.α. Τα όποια έσοδα αναπαρήγαγαν το υπάρχον μοντέλο, εφόσον πέρα από την κατανάλωση, υπήρχε το πνεύμα της επένδυσης σε ακόμα ένα σπίτι ή μαγαζί ή σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, όταν τα οικονομικά το επέτρεπαν. Επιπλέον, τα εμβάσματα των ομογενών και των ναυτικών, επενδύονταν στην κατοικία, ενώ και ένα μεγάλο κεφάλαιο της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής διοχετευόταν στο γιαπί.

Αυτή η δομή «παραγωγής» είχε βέβαια μια οικιστική ταξική διαστρωμάτωση, όμως το καθοριστικό ήταν η εκτεταμένη εξάπλωσή της, μέσα στο παρασιτικό πλαίσιο της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, έδινε μια ευκολία στην αλλαγή της οικονομικής κατάστασης ή της ταξικής θέσης των ανθρώπων, μέσα από την ιδιοκτησία αλλά και τα διογκωμένα εισοδήματα από αυτήν. Τα χρόνια του χρηματιστηρίου, του ευρώ και των δανείων η ο πυρήνας της οικονομίας με βάση τη γη, την οικοδομή αλλά και την ανακαίνιση, καθώς και των επαγγελμάτων δορυφόρων τους, απογειώθηκε.

Στη σημερινή κρίση, η νέα συσσώρευση κεφαλαίου βρίσκεται στα λιμνάζοντα κεφάλαια της ιδιοκτησίας. Το γεγονός αυτό σχετίζεται με την κοινωνική και οικονομική ειρήνη των τελευταίων 60 χρόνων από τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο, που έδινε τη δυνατότητα να αυξάνεται η ιδιοκτησία κυρίως κληρονομικά, αλλά και με τον σχετικό «εξισωτισμό» του κευνσιανού καπιταλισμού. Η κρίση ως καταστροφή για να δημιουργήσει επανεκκίνηση, αλλά και η  ασταμάτητη επέκταση του κεφαλαίου ως ιδιότητα του ίδιου του καπιταλισμού, χρειάζεται να αρπάξει αυτή τη συσσώρευση. Το φαινόμενο αυτό, αναλύει πολύ εύστοχα ο Γάλλος οικονομολόγος Τομά Πικετί στο τελευταίο του βιβλίο : «Το κεφάλαιο στον 21ο αιώνα». Μιλά για την μετάλλαξη σε έναν «κληρονομικό καπιταλισμό», την ιδιοκτησία και την συγκέντρωση πλούτου στα χέρια ακόμα πιο λίγων ολιγαρχών, μέσα μιας τεράστιας αναδιανομής. Και βέβαια, στην Ελλάδα, το πολύ μεγάλο κεφάλαιο, έχει τις επενδύσεις του, δηλαδή τα «εισοδήματά» του, στο χρηματιστήριο ή σε off shore εταιρίες, ενώ ως  διευρυνόμενο στρώμα του 20%, θα είναι αυτό που θα καρπωθεί την υφαρπαγή των συσσωρευμένων ιδιοκτησιακών κεφαλαίων, από τα εξαπλωμένα στην οικονομική δομή της χώρας, μικρομεσαία ιδιοκτησιακά στρώματα.  Εν’ολίγοις, η τρόικα, μέσω της κυβέρνησης κάνει αυτό που θα έκανε, οποιοσδήποτε συνεπής καπιταλιστής. Παίρνει τα συσσωρευμένα κεφάλαια(τίτλους ιδιοκτησίας), για να ολοκληρώσει την κρίση με τον δικό της αδηφάγο τρόπο.

Η του ΣΥΡΙΖΑ Αριστερά, όμως; Τελικά, υποκρύπτει την πραγματικότητα ή νιώθει αδιέξοδο, όταν μιλά για φορολογία του εισοδήματος, σε μια χώρα με ενάμισι εκατομμύρια ανέργους, πολλούς συνταξιούχους και άλλο ένα εκατομμύριο εργαζόμενους υποαπασχολούμενους ή περιοδικά απλήρωτους και με το μεγάλο κεφάλαιο εξασφαλισμένο σε φορολογικούς παραδείσους. Ενώ από την άλλη, γνωρίζει τη ιδιοκτησιακή φύση της Ελλάδας και των ψηφοφόρων της, που εκτείνεται από την εργατική τάξη μέχρι σχετικά ευκατάστατα ακόμα μεσοστρώματα.

Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες! Η διέξοδος της αξιοποίησης των «λιμναζόντων-συσσωρευμένων» κεφαλαίων, από μια αριστερή διακυβέρνηση, αποτελεί – βάσει της  δομής της οικονομίας μας – μια αδήριτη αναγκαιότητα. Και αυτό – κατά το φτωχό μου το μυαλό και σύμφωνα με τα ιστορικά παραδείγματα που έχουμε –  θα μπορούσε να γίνει με δυο τρόπους από τη στιγμή, βέβαια που ο ΣΥΡΙΖΑ, θεωρεί ότι είναι αντισυστημικό κόμμα και δεν θα πάει σε μια λογική διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης: Είτε με μια «σοβιετολενινιστικού τύπου» απαλλοτρίωση της ιδιοκτησίας (!), αλλά παλαιά, είτε με μια οικειοθελή αναλογική παραχώρηση μέρους της «περιουσίας» από τους πολίτες για ένα κοινό εθνικό και κοινωνικό σκοπό με σχέδιο μιας δημοκρατικής λαϊκής κυβέρνησης για όφελος των πολλών και όχι των ολίγων. Το δεύτερο, βέβαια, απαιτεί μια  σχεδόν ανθρωπολογική μετάλλαξη του νεοελληνικού προτύπου των τελευταίων πενήντα ετών, ώστε να ξεφύγει από την ατομικιστική παρακμή και την ψευδή ευμάρεια του καταναλωτισμού. Παράλληλα, προϋποθέτει την συνολική αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης της χώρας από τον παρασιτισμό στην αυτόκεντρη δημιουργία. Αντέχουμε μια τέτοια «επ-ανάσταση»;

Όμως ας σταματήσω το κουραστικό μπλά, μπλά. Αφού τα έχει πει καλύτερα ο εύστροφος Αλέκος Σακελάριος και ο υπέροχος Θανάσης Βέγγος, στην ταινία «Θα σε κάνω βασίλισσα!».                                                                                                

   Δημήτρης Ναπ. Γ

Διαβάστε οπωσδήποτε: «Οικοδόμοι και οικοδομή» – Ομάδα Μελέτης (Καραμπελιάς και συνεργάτες, δηλαδή)-1974

«Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα 1830-1909»-Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου» -Κωστής Μοσκώφ-1972

«Η μικρομεσαία δημοκρατία» – Γιώργος Καραμπελιάς – Εναλλακτικές εκδόσεις -1984

«Το Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» – Τομά Πικετί.